HALİL PAŞA’NIN AKTÖR OĞLU TEMEL KARAMAHMUT

TEMEL KARAMAHMUT

HALİL PAŞA

HALİL PAŞA’NIN AKTÖR OĞLU TEMEL KARAMAHMUT2008 yılının Şubat ayında yoğun bir koşuşturma içinde idim. “1923-1950 Kdz.Ereğli Futbol Tarihi ” kitabımın yazım işi bitmiş hummalı bir şekilde baskı hazırlıkları sürüyordu.Bu sırada Kdz.Ereğli Nüfus Müdürlüğünde de kitapta adı geçen kişilerin soyadları ve doğum-ölüm tarihlerini araştırıyordum. Elimde 1930 yılına ait Kdz.Ereğli İdman Yurdu Aza defteri bilgileri vardı.Ama Soyadı Kanunu öncesi olduğu için soy adlar sorun yaratıyordu.
İşte o sırada büyük bir sürpriz beni bekliyordu. Kdz. Ereğli de hemen hemen herkesin adını duyduğu Halil Paşa’ya ait kayıtları da fırsat varken araştırdım.Kara kaplı büyük boy defterler açıldı. Müftü Mahallesi Nüfusuna kayıtlı Baba Adı: Ahmet Ana Adı :Emine Hava 01.07.1855 doğumlu Halil Paşanın Nüfus kayıt bilgileri artık karşımda idi.Yazılı birkaç kaynakta Halil KARAMAHMUT olarak ismi geçiyordu.Ama görülüyordu ki Halil Paşa 12.03.1920 tarihinde yani Soyadı Kanunundan 14 yıl önce vefat etmişti.


Halil Paşa ya da mensubu olduğu Kara Mahmut’lar ailesi hakkında kısaca bilgi vermemiz gerekirse bu aile 19 yüzyıl ortalarında Kdz. Ereğli’nin en güçlü ailelerinden biridir. Kara Mahmut ailesi nüfuz ve servetlerini kömür işletme yetkisine sahip olarak arttırmıştır. Kömür havzasının en verimli ve en kolay işlenen ocakları onlara aittir.
20 yüzyılın başında aileden bir kardeş İlçe İdare Meclisi diğeri ise Belediye Meclisi üyesi olarak şehrin en güçlü ailesi haline gelmiştir.
Ailenin en güçlü kişisi Halil Paşa kızlarından birisini Saraydan II.Abdülhamid’in seccadeci başısı ile evlendirmiştir.O sırada Ereğli’de Yalı caddesinde inşa ettirdiği konağın ( Bugünkü Kdz.Ereğli Müzesi ) temel kazılarında bulunan Bizans devri sütun, sütun başlığı, ve heykel gibi kalıntıları Padişah II.Abdülhamid’e takdim etmiştir.Padişah bunları Rus Çarına hediye etmiş ve Halil Paşa’ya sivillere tevcih edilen Fahri- Mir-i Miran rütbesi ile Paşalık unvanını bu şekilde vermiştir.Yani Halil Paşanın paşalığı askeri bir unvan değildir o sivil bir paşadır.
Esas ilginç durum makalemizin kahramanı olan Halil Paşa’nın oğlu Temel KARAMAHMUT’a ait bilgilere ulaşmam oldu. Halil Paşanın 3 eşinden bahsedilir nüfus bilgilerinde iki eşinin adı var. Bunlar Fatma Hanım ve Siret Hanım Temel KARAMAHMUT Siret Hanımdan olan oğlu 20.07.1916 tarihinde doğmuş.Ailenin akrabalarından olup günümüzde Ereğli’de yaşayan Kdz.Ereğli’nin sevilen simalarından Rahmetli Erhan ACUR’un eşi Fisun ACUR ailenin soyağacını özen ile saklıyor. Kendisiyle görüşmelerim sırasında babasının amca oğlu olan Temel KARAMAHMUT’un 1950’li yıllarda Türk Sinemasında önemli filmlerde rol aldığı bilgisini verdi. Araştırmaları bu konu üzerinde yoğunlaştırınca gerçekten Temel KARAMAHMUT’un Türk sinemasında kilometre taşı olan yapımlarda rol aldığını, yapımcılık ve senaryo yazarlığını yaptığını gördüm.


1-VURUN KAHPEYE (1949) (OYUNCU)
2-
SÖYLEYİN ANAMA AĞLAMASIN (1950) (OYUNCU)
3-
ARZU İLE KAMBER (1952) (YÜRÜTÜCÜ YAPIMCI –OYUNCU)
4-
İKİ KAFADAR DELİLER PANSİYONUNDA (1952) (OYUNCU)
5-
KANUN NAMINA (1952) (OYUNCU)
6-
TAHİR İLE ZÜHRE (1952) (YÜRÜTÜCÜ YAPIMCI –OYUNCU)
7-
VUR PATLASIN ÇAL OYNASIN (1952) (OYUNCU)
8-
AŞK IZDIRAPTIR (1953) (OYUNCU)
9-
HIÇKIRIK (1953) (YAPIMCI)
10-
İSTANBUL CANAVARI (1953) (OYUNCU)
11-
KIRK GÜN KIRK GECE (1953) (OYUNCU)
12-
ZIT KARDEŞLER POLİS HAFİYESİ (1953) (OYUNCU)
13-
İKİ ATEŞ ARASINDA (1954) (OYUNCU)
14-
ŞİMAL YILDIZI (1954) (OYUNCU)
15-
İLK VE SON (1955) (OYUNCU)
16-
KARA VADİ (1955) (OYUNCU)
17-
OYUNCU KIZ (1955) (OYUNCU)
18-
ÖLMÜŞ BİR KADININ EVRAKI METRUKESİ (1956) (OYUNCU)
19-
EBEDİYEN SENİNİM (1957) (OYUNCU)
20-
ASİ EVLAT (1958) (OYUNCU)
21YAŞAMAK HAKKIMDIR (
1958) (ESER SAHİBİ )
22-
SÖNEN YILDIZ (1960) (OYUNCU)Temel KARAMAHMUT Vurun Kahpeye’de Yunan Subayını, Şimal Yıldızı’nda ise yine filmin kötü adamı olan Kore Subayını canlandırmıştır. Ayrıca 1952 yılında Arzu ile Kamber ve Tahir ile Zühre filmleri ise Irak-Türkiye ortak yapımı olarak Irak’ta çekilmiştir. Temel KARAMAHMUT ayrıca 1946 yılında Şakir SIRMALI ve Ertuğrul TOKDEMİR ile beraber SEMA FİLM Şirketini kurmuştur.
Temel KARAMAHMUT ; Vurun Kahpeye ve Kanun Namına gibi önemli filmlerde Türk sinemasında tiyatro geleneğinden sinema tekniğine geçişi simgeleyen Ömer Lütfi AKAD' la beraber çalışmıştır.
1955 yılı yapımı Kara Vadi adlı filminde Temel KARAMAHMUT yine KARAMAHMUT ailesinin içinden gelen yeğeni ünlü romancı ve senaryo yazarı Fikret ARIT ile çalışır.Film Fikret ARIT‘ın senaryosu ile çekilir.Film Zonguldak Maden işçilerinin hayatından kesitler sunmaktadır.Maalesef şu an bir kopyası günümüze ulaşmamıştır. Kömürün karası gibi, karanlıklar içinde yitip gitmiştir.
Döneme ait bir Sinema Magazin dergisinden bulduğum bilgiler ise şöyle diyor;
“Son zamanlarda kendisini rejime tabi tutarak bir hayli zayıflayan ve o nisbette de filmcilerin gözde yıldızı olan Köksal, yeni kurulmuş ulan Üniversal Film şirketinin çevirdiği Kara Vadi adlı filmde başkadın rolünü büyük bir muvaffakiyetle canlandırmıştır. Kömür ocaklarında çalışan işçilerin hayat dramlarını canlandıran bu filmde, Neriman Köksal’dan başka Kenan Artun’u, Oya Sensev’i, Atıf Kaptan’ı, Temel Karamahmut’u ve yepyeni bir sima olan Gani Turanlı’yı da seyredeceğiz. Kenan Çakuş’un rejisörlüğünde çevrilen bu filmin prodüktörlüğünü de Temel Karamahmut yapmıştır.”
Temel KARAMAHMUT ilgili ilginç bir konu ise üvey Kardeşi İkram KARAMAHMUT ile beraber çevirisini yaptıkları AGATHA CHRISTIE romanlarıdır. Akroyd’un Katli (1945) Esrarengiz Dörtler (1946) Mezopotamya Cinayeti (1946) gibi cinayet romanları iki kardeşçe çevrilmiştir bu romanların kahramanı meşhur AGATHA CHRISTIE karakteri Hercule Poirot’dur.
Temel KARAMAHMUT hiç evlenmemiştir. Fisun ACUR hanımdan aldığım bilgilere göre içinde bulunduğu sanat camiasının kız kardeşlerine zarar vermesinden çekinip onları uzak tutmuştur. Irak’ta film çekimleri sırasında hastalanmış bu hastalık uzun yıllar devam etmiş ve 16.01.1963 tarihinde Ankara’nın Ulus semtinde “Yenişehir Palas” adlı otelin bir odasında hayata gözlerini kapamıştır. Mezarı şu an Cebeci Kabristanı’ndadır.
Bu yazımızın bir özelliği var şu ana kadar hiçbir yerde fotoğrafı yayınlanmamış Halil Paşa’nın fotoğrafını siz değerli okuyucularla burada paylaşıyorum. Halil Paşa ve Temel KARAMAHMUT’un fotoğraflarını bana vererek aile albümünü bizim ile paylaşan Sayın Fisun ACUR hanımefendiye sonsuz teşekkürler

Yorumlar

Birsen Yıldızbaş dedi ki…
21 Ekim 2012 de Planet TV de Aşk Istıraptır filmini izledim. İsmini ilk defa duydum. Yaşamını şimdi öğrendim. İyi bir oyuncuymuş. Şu ana kadar duymamış olduğuma üzüldüm.
Yorumunuz için teşekkür ederim.Filmi mümkün olursa bende izleyeceğim...
Adsız dedi ki…
1961-62 OLACAK O DÖNEMLERDE ANKARA ULUSTA İZBE BİR OTELDE YAŞAMA VEDA ETTİ DERLER Kİ DEVRİN SİNEMA OYUNCUSU SEZER SEZİN'E AŞIKMIŞ FAKAT NEDENSE YOLLARI BİRLEŞMEMİŞ HAYATA KÜSKÜN VE KIRGIN OLARAK ÖLÜĞÜNÜ ANLATIRLARDI

Bu blogdaki popüler yayınlar

KDZ.EREĞLİ İLE İLGİLİ KİŞİ, LAKAP,YER ADLARI VE DEYİMLER

ZONGULDAK DOĞUMLU TÜRK POPU’NUN İLK STARLARINDAN AY-FERİ

BİR İSYANIN ANATOMİSİ;DEVREKLİ SAHTE KADIN PEYGAMBER DUDU HATUN İSYANI İLE KIZLAR DERESİ EFSANESİNİN BAĞLANTISI